نام اثر | نگاهی به عرفی انگاری عدالت و استناد به آن در سلب حجیت از روایات فقهی |
گرایش علمی | فقه و حقوق اسلامی |
تدریس | سطح دو |
مدرسه علمیه | آیت الله مجتهدی (ره) |
رتبه | برگزیده |
امتیاز | 77.25 |
چکیده اثر:
«عدالت احکام الهی»، امری است که بر کسی پوشیده نیست و تمامی فِرق اسلامی بر این نظر، اتفاق نظر دارند که خداوند در تمام افعال خویش عادل است. اعتبار شرعی تشخیص عرفیِ مصادیق حکم عادلانه یا ظالمانه و قراردادن این تشخیص به عنوان میزانی برای احراز مخالفت روایات فقهی با قرآن مجید، نظریهای است که از سوی برخی معاصرین مطرح شده است. صاحبِ نظریه برای اثبات آن دلیلی مرکّب از آیات قرآن مجید و روایات شریفه به میان آورده؛ گو اینکه برای تقویت دلیل خود، به مبانی بعضی از محققین نیز استناد کرده است.
اساس کار این مقاله، تأکید بر این نظریه به عنوان مبنایی برای استنباط حکم شارع است. در این نوشتار با گذر از منهج رایج در دو علم اصول فقه و فقه، دلیل این نظریه و اصل آن را مورد مناقشه قرار داده و در نهایت، به این نتیجه میرسیم که انگاره فوق که توسط آیتالله صانعی طرح شده است، کاملاً باطل و نادرست است و نمیتوان تشخیص عرفی مصادیق حکم عادلانه یا ظالمانه را به عنوان میزانی برای سنجش موافقت یا مخالفت روایات فقهی با قرآن مجید به کار بست؛ زیرا این تشخیص، بلاوجه بوده و حجّت نیست.