عنصر تحقیق و پژوهش در همه جا به صورت یک اصل در مجموعه کارها باید مورد توجه قرار گیرد(مقام معظم رهبری ) / اگر ژرف یابی و پژوهش نباشد، نتیجه اش یک جا ایستادن، درجازدن و با دنیای پیرامون خود بیگانه تر شدن است.(مقام معظم رهبری ) / بدون ژرف یابی در هیچ مقوله ای نمی توان به هدفهای والا دست یافت.(مقام معظم رهبری ) / کارهای پژوهشی حوزه باید بتواند منظومه کاملی را به وجود بیاورد تا همه نیازهایی را که حوزه متصدی آن است، و بدان اهتمام دارد پوشش دهد.(مقام معظم رهبری )
.:: همایش های علمی و نشریات، به مثابه صُوَر رایج گفتمان علمی ::.

بررسی اجمالی تاریح سیر تطور اندیشههای بشر، چه در حوزه علوم طبیعی و چه حوزه علوم انسانی، یک نکته را روشن میکند وآن اینکه، در هر مقطع زمانی که غنای محیط علمی و تضارب آراء در یک جامعه بیشتر شده، احتمال ظهور اندیشههای بدیع و پیش برنده دانش، به همان میزان فزونی یافته است. از نمونههای بارز این مقاطع تاریخی، میتوان به یونان پیش از میلاد،  قرن 4 و 5 هجری در تمدن اسلامی و قرن 12 و 13 میلادی در آستانه رنسانس اشاره کرد؛ گویی تولید علم، پیوند عمیقی با غنا و تنوع محیط نظریهپردازی دارد.

اگر در گذشته، تضارب آراء، بیشتر به شکل کرسیهای گفتمان و مناظره بوده، امروزه دو قالب همایشهای علمی و نشریات، به مثابه صُوَر رایج گفتمان علمی شناخته شده است. طبیعی است ایجاد روح مشارکت علمی در جشنوارهها و افزایش مهارت پژوهش، از اولویتهای مراکز علمی و محیطهای آموزشی خواهد بود. آسیبشناسی وضعیت تولید علم در ایران، دو نکته را روشن می سازد: اوّل اینکه باید همه لوازم تولید علم، از جمله موضع بی طرفی و عدم وجود گرایشهای از پیش جهت دهنده، به نحو کامل و نه شعاری رعایت شود و دوم اینکه تولید علم ممکن است با تلقی کمّی به نوعی فعالیت اداری فروکاسته شود و کیفیت آثار تولیدی در نظر گرفته نشود و این مسئلهای است که هم در حوزه و هم دانشگاه که گامهای چشمگیری در طبقهبندی کردن فرایند تولید علم برداشتهاند، باید به شدت مورد توجه قرار گیرد تا با اتخاذ سیاستهای پژوهش محوری از تولید کارهای صرفاً صوری پرهیز شود. در کشور ما ایران اگر حوزه و دانشگاه متکفل تولید علم هستند، سبک مطالعه پژوهش محور باید جایگزین سبک رایج امتحانی و اصطلاحاً پاس کردن واحدها شود و طلبه و دانشجو از همان سالهای نخست تحصیل با روح پرسشگری و مهارت پژوهشی خو بگیرد.

     مدرسه علمیه امام صادق(ع) دماوند از دیرباز محل تردد اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی، از جمله علامه طباطبایی و علامه جعفری تا بزرگانی چون آیت الله جوادی و دکتر محقق  بوده و طلاب جوان همیشه با جلسات و مباحثات علمی مأنوس بودهاند. امسال شورای سیاستگذاری مدرسه با هدف ارتقا سطح پروهشی طلاب،  طرحهای متفاوتی را در نظر گرفته که اولین جلوه آن در حضور موفق طلاب مدرسه دماوند در جشنواره علامه حلی(ره) پدیدار شد. برخی از این برنامهها عبارتند از:

1. در نظر گرفتن واحد مستقلی به عنوان واحد جشنواره علامه حلی(ره) در معاونت پژوهش که وظیفه هدایت مراحل نگارش مقاله شامل انتخاب موضوع، انتخاب استاد راهنما، جلسات مشاوره و... را بر عهده دارد؛

2. تشکیل کارگروههای پژوهشی در 4 رشته کلام، علوم قرآنی، ادبیات عرب و اصول؛

3. تشکیل پرونده پژوهشی برای تمامی طلاب مدرسه جهت تعیین سطح علمی و رزومه مقالات؛

4. دعوت از اساتید و نخبگان جهت تدریس روش تحقیق در علوم اسلامی؛

5. نشریه داخلی برای معرفی پژوهشگر برتر ماه که در هر شماره، یکی از طلاب پژوهشگر موفق را به همراه آثار پژوهشی وی معرفی و از طلاب و اساتید مدرسه درباره نقد و بررسی مقاله وی نظرخواهی میکند و در واقع، این نشریه داخلی به صورت تقریبی، شکل نوشتاری جلسات دفاع پایاننامه خواهد بود. در این نشریه، ابتدا رزومه علمی طلبه برگزیده معرفی میشود و سپس یکی از مقالات موفق وی در تابلوی نشریه قرار میگیرد و همزمان از دو تن از اساتید مدرسه درباره کیفیت مقاله وی یادداشتی تهیه میگردد. طلاب مدرسه نیز نظرات خود را در ستون ویژهای که در تابلو تعبیه شده ابراز میدارند.

برنامههای پژوهشی مدرسه معمولاً ابتدای هر تابستان اعلام میشود و طلاب عزیز با کلیاتی از طرحهای جدید آشنا میشوند. همچنین، ابتدای هر تابستان، لیستی از موضوعات پیشنهادی برای پژوهش به طلاب ارائه میگردد. انشاء الله در شماره آتی نشریه مرآت، گزارش مفصلی از فعالیتهای پژوهشی مدرسه ارائه خواهد شد.

در پایان لازم میدانم از زحمات و دلسوزیهای مسئولین جشنواره، بهخصوص دبیر محترم حجه الاسلام و المسلمین سماوات قدردانی کنم؛ همچنین بابت دلسوزیها و پیگیری برادر اندیشمندم جناب آقای شمس و همچنین زحمات بیدریغ برادر ارجمندم جناب آقای ایرانشاهی تشکر ویژه دارم.

آقاي محسن حسين زاده