در باب ضرورت مطالعه و پژوهش
پژوهش، تلاش علمیِ روشمندی است تا از طریق آن، بتوانیم پاسخی مناسب برای حل مسائل خود بیابیم و یا دست کم، بدان نزدیک شویم. بی توجهی به پژوهش، بی توجهی به تلاش برای پاسخ به مسائل اساسی زندگی، و درواقع، بی توجهی به زندگی است. این بی توجهی، ناشی از نازل بودن و یا رکود سطح آگاهی و معرفت و یا ناشی از شرایط خاص روانی، اقتصادی، سیاسی و... است. به هر روی، چنانچه زندگی برای ما معنادار است، و چنانچه نیازمندیم که بدانیم چگونه باید در قواره یک مسلمان زندگی کنیم، باید مستمراً، برای بهبود اوضاع آن بکوشیم. نوع و عمق آگاهی و معرفت ما، و نوع رویکرد ما به زندگی، نقشی فعال و اساسی در کشف مسائل و احساس نیاز بیشتر برای پاسخ به آنها دارد. این مسائل، الزاماً مسائل جدید و نوپدید نیستند؛ بلکه بسیاری از آنها مسائلی هستند که به وجود آنها، اندک توجهی نداشته ایم. هر قدر بر عمق و گستره آگاهی های علمی ما افزون گردد، بر وجود مشکلات و مسائلی عمیقتر و البته در نگاه ابتدایی، ناپیداتر، واقف می گردیم؛ مسائل و مشکلاتی که حل آنها، تأثیرات سرنوشت سازی بر عمیقترین لایه های زندگی ما خواهد گذاشت. پژوهشهای علمی، راهی است که چگونه زیستن ما، و در نهایت، فرهنگ را سامان خواهد داد و به ساخت تمدنی غنی و قویم، رهنمون میگردد. همه اندوخته دانش و معارف اسلامی که امروز در اختیار ما قرار گرفته، مرهون پژوهشهای بسیاری است که تاکنون، توسط اندیشمندان مسلمان، انجام گرفته است. الزام به ارتقاء و گسترش علم و دانش و ضرورت رونق پژوهشهای علمی بر پایه آنها، در شرایط فعلی، برای ما ایرانیان مسلمان، بسیار حیاتی و ضروریتر از همه دوره های تاریخی است. هرگونه تلاش برای ارائه الگوی زندگی اسلامی، بدون توجه جدی به ضرورت انجام پژوهش های عمیق علمی در حوزه های مختلف علوم اسلامی و انسانی، کاملاً بی معنی و بی ثمر خواهد بود. فقر علمی، اساسی ترین مشکل ما برای وقوف به مسائل واقعی و کشف مسائلی جدید است. فقر علمی، ناشی از عدم اهتمام به مطالعه مستمر، عمیق و روشمند است. در بخشی از جامعه علمی ما، مطالعه، عنصر و گوهری فراموش شده است. هر روزه، شاهد تولید آثار علمی متعددی هستیم؛ اما این آثار، به چه میزان، ناظر بر مسائل جدی است، تا چه میزان برای پاسخ به آنها تلاش شده است و تا چه میزان، بر دانشی عمیق، وثیق و روزآمد استوار شدهاند؟ ما برای کسب آگاهیهای بیشتر، وقوف به مشکلات و ایجاد مسائلی عمیق، راهی جز مطالعه نداریم. بسیاری از آثار علمی ما، بیش از آنکه از بکار نبردن روشهای مناسب، رنج برند، از فقر علمی رنج میبرند. هر روز، بر انبوه پرسشها و چالشهای علمی، معرفتی و اخلاقی افزون میگردد و حوزههای علمیه به عنوان اصلیترین نهاد و سازمان دینی و معرفتی، باید پاسخگوی این نیازهای جدی بوده و برای آینده نیز طرحریزی نماید. این، نه تنها یک وظیفه است، بلکه حوزه علمیه باید بکوشد انجام صحیح این وظیفه را با قوّت، بر عهده خود نگاه داشته و همواره بر آن اهتمام ورزد. وظیفه تولید و ترویج علوم اسلامی و علوم انسانی، بر دوش حوزههای علمیه بوده و هست و تولید علم، جز با انجام پژوهش هایی که بر مبنای مطالعاتی عمیق و دقیق بنا شده، صورت نخواهد گرفت.

نگاهی به آثار علمی چهارمین جشنواره علامه حلی(ره)
با برنامه ریزی و برگزاری کلاسها و کارگاههای روش تحقیق و روش نگارش مقالات علمی، که توسط معاونت پژوهش استان و با همت و همکاری مسئولین محترم مدارس علمیه صورت گرفت، آثار علمی ارسالی به چهارمین جشنواره، نسبت به دوره های پیشین، از نظر رعایت ساختار و معیارهای شکلی و روشی، به خصوص در بخش مقالات، بهبود قابل ملاحظه ای یافته است. در بخش محتوایی نیز، گرچه آثار این دوره از جشنواره، همچنان در مسائلی چون: توجه به مسائل و منابع جدید، گستره موضوع تحقیق، توجه به مسئله محوری و کاربردی بودن، رعایت اخلاق پژوهشی، تنظیم مناسب مستندات، تحلیل، تبیین، تطبیق و نقد منطقی و روشمند اطلاعات، ارائه استدلالهای مناسب و قوی و ارائه دستاوردی واضح و مشخص، با مشکلاتی نسبتاً جدی مواجه است، با توجه به اینکه ارزیابی آثار در این دوره، با سختگیری بسیار بیشتری نسبت به دوره های گذشته انجام شد، به نظر می رسد، روند رو به رشدی طی شده باشد. البته این روند، در مجموع، به کندی صورت می گیرد و چندان رضایت بخش نیست. از این رو، مجموعه علمی و برنامه ریز معاونت پژوهش استان تهران، راهی دشوار و صد البته ضروری برای رفع مشکلات اساسی و ارتقاء کیفیت محتوای آثار و فعالیتهای علمی طلاب، پیش روی خود دارد که باید به سرعت آن را طی نموده و به رفع مشکلات آن، اهتمام ورزد. بحمدالله، برخی آثار علمی طلاب در چهارمین جشنواره علامه حلی(ره)، بسیار امیدوارکننده، قوی و نوید بخش آیندهای درخشان بود.