چکیده پایان‌نامه: استراتژی اصولی در رسالۀ «عوامل مؤثر بر شكلگیری وضعیت اجتماعی و فردی سكولار از دیدگاه قرآن کریم»، در گام نخست، استخراج جنبه‌های مختلف سكولاریسم در مساعی نظری مختلف متألهین، جامعهشناسان و سایر دانشمندان علوم انسانی، و در ادامه، استخراج مواضع قرآن كریم در باب این جنبه‌ها بوده است.
در واقع، هر چند سكولاریسم و سكولاریته مانند بسیاری مفاهیم دیگر در علوم انسانی مدرن، مفاهیم جدیدی هستند، ولی واقعیاتی كه این مفاهیم به آنها اشاره می‌كنند، ابدا تازه نیستند و بسیاری از جنبه‌های ثابت حیات انسانی بوده‌اند. دین، حیات دینی، شریعت، ایمان، بیدینی، حیات كافرانه، نگاه فارغ از دین به جهان و... به هیچ وجه موضوعات تازهای نیستند و حداقل در سراسر تاریخ مضبوط بشر، جنبه‌های ثابت حیات انسانی را تشكیل دادهاند. بنابراین ادیان توحیدی و خصوصا دین اسلام و قرآن كریم به این جنبه‌های متعارف از حوزه نظری دین، سكولاریسم و سكولاریته بیاعتنا نبوده‌اند، بلكه این موضوعات به نوعی وجهه همت اصلی آنها بوده است.
این تحقیق، نشان خواهد داد كه بررسی قرآنی در مورد این جنبه‌ها، ابعاد تازهای از موضوع سكولاریسم و سكولاریته را روشن می‌كند كه تا كنون نزد متألهین و جامعهشناسان مطرح نبوده است و می‌توان ایده‌های تازهای را در باب ابعاد این موضوع و علل و عوامل منجر به آن فهمید.
نظریه‌پردازان تبیین‌های متفاوتی نسبت به موضوع سكولاریسم و وضعیت سكولار دارند. در این رساله، با هدف كسب دیدگاهی جامعتر نسبت به موضوع، پس از مرور تعاریف و رویكردهای مختلف به موضوع سكولاریسم و سكولاریته پرداخته و جمع‌بندی شاینر از نظریات این حوزه را با اصلاح مختصری برگزیده‌ایم و آن را به عنوان ابعاد موضوع سكولاریسم و سكولاریته معیار قرار دادیم. استراتژی اصولی آن بوده است كه با استفاده از این چهارچوب مرجع كه نسبت به سایر چهارچوب‌ها جامعتر به نظر می‌رسید، پرسش‌ها و ابعاد اساسی موضوع را شناسایی نماییم و با این سؤالات تفصیل یافته به محضر قرآن كریم شرفیاب شویم و پرسشگرانه دیدگاهی قرآنی نسبت به این ابعاد بیابیم.
شاینر در مرور رویكردها به موضوع سكولاریسم و سكولاریته، شش معنا یا كاربرد كم و بیش متفاوت برای اصطلاح سكولاریسم نوعشناسی می‌كند؛ زوال دین، سازگاری هر چه بیشتر با «این جهان»، جدایی دین و جامعه، جایگزینی صورتها و ظواهر مذهبی به جای باورداشت‌ها و نهادهای مذهبی، سلب تقدس از جهان، و حركت از جامعه «مقدس» به جامعه «دنیوی».
ما در این رساله نظر به خط حایل كمرنگی كه خصوصا میان مفهوم دوم، پنجم و ششم بود، وجه ششم را (بنا به صلاحدید استاد راهنما) حذف نمودیم و به این معنا پنج فصل اصلی پرسشگری خود از قرآن كریم را سامان دادیم. سپس با مشورت با استاد راهنما از طریق كلیدواژه‌ها و معانی مرتبط، آیات مربوط به هر فصل را استخراج نمودیم. با اقتباس از شیوه تفسیری استفاده شده در تفسیر نور، عوامل مؤثر بر شكلگیری وضعیت اجتماعی و فردی سكولار را در قالب 185 بهره از قرآن كریم تصریح نمودیم.
اهم این عوامل عبارت بودند از: (1) دوری از اعتقاد و رفتار توحیدی، (2) عدم تعقل در دین و دستورات آن، (3) گسترش عواملی كه بی‌اطمینانی به دین را می‌افزایند، (4) بی‌اعتنایی به قرآن كریم (نخواندن، تعمق نكردن و به كار نبردن)، (5) تفرقه در دین، (6) پرداختن به آیات متشابه بدون توجه به آیات محكم و روایات، (7) انكار نمونه بودن پیامبر به بهانه‌هایی چون به‌روز نبودن و...، (8) زوال آموزش، فراگیری و عمل به كتاب و سنت، (9) كمرنگی جهان‌بینی معاد محور، (10) نفاق اعتقادی و عملی، (11) ترك امر به معروف و نهی از منكر، (12) تسلیم و تعبد كوركورانه و نه عالمانه، (13) طغیان غرایز و شهوات، (14) عدم رجوع به وجدان درونی در تشخیص مصالح اخلاقی، (15) آزادی مهارگسیخته، (16) بیعدالتی، (17) فقدان استقلال فكر و عقیده و وابستگی به دیگران، (18) كفران زبانی و عملی نعمات الهی، (19) سرگردانی، بی‌هدفی و بی‌برنامگی، (20) رفع پرده عفت و حیا، (21) ریا، (22) مباحات به موهومات و فراموشی فضایل راستین بشری، (23) خو گرفتن به دنیا و غفلت از كم اهمیت و زودگذر بودن آن، (24) بی‌صبری و ناشكیبایی در برابر مشكلات، (25) عدم اهتمام به ضرورت جو دینی در جامعه.
الهام نصرتی، طلبه سطح دو مدرسه علمیه الغدیر(خواهران) استان تهران، رتبه دوم جشنواره استانی علامه حلی(ره)
فصلنامه علمی تخصصی محفل 
