نام اثر | تثبیت عمومیت اصل ملاك مند بودن جعل احكام فقهی |
گرایش علمی | کلام |
نوع اثر | مقاله |
مدرسه علمیه | مشكوه |
رتبه | سوم |
امتیاز | 85/25 |
چکیده اثر:
قیاس یکی از منابع معرفتی بوده است که فقهای اهل سنت در اجتهادات خود به آن توسل جستهاند. باوجوداین، تشیع با استناد به قیاس در اجتهاد مخالف بوده به گونهای که یکی از ویژگیهای بارز فقه شیعه، مخالفت با قیاس محسوب میشود. روایات متعدد اهل بیت(ع)، همچون روایت ابان بن تغلب از امام صادق(ع) در مورد دیه قطع انگشتان، مخالفت با قیاس را به یکی از ضروریات تفقه تبدیل کرده است؛ اما از سوی دیگر، این قبیل روایات به دستاویزی برای غیرعقلانی نشاندادن فقه شیعی نیز تبدیل شده است، چرا که فیالمثل در همین روایت دیه قطع چهار انگشت از سه انگشت کمتر اعلام میشود. در این مجال، به عنوان مقدمه بحث واقع بینانه از قیاس، به تثبیت اصل «ملاک عقلانی داشتن احکام الهی» و ردّ شبهه «غیرعقلی بودن احکام فقهی» خواهیم پرداخت. ادعای نگارنده آن است که این حکم و امثال آن که محلّ اشکال قرار گرفته، کاملاً عقلانی بوده و با ملاکاتی بسیار قریب به ذهن جعل شدهاند. در نهایت میتوان گفت که اصل کلیِ «مطابق ملاکبودن احکام»، همواره رعایت شده و نظامی کاملاً عقلانی (البته با قید «اطلاعاتِ کامل» شارع) بر قانونگزاری دینی حاکم است..