امروزه با تخصّصی شدن آموزش، مسئله پژوهش نیز به امری تخصّصی تبدیل شده است؛ بدین معنا که پژوهشگر پس از دریافت بسته آموزشی و کسب تخصّص نسبی، به بازنشانی معلومات خود می پردازد. با این حال، امری که حائز اهمیت است، آنکه صِرف چیدمان مطالب از کتابی به متنی دیگر نمی تواند ماهیت آن را پژوهشی نماید؛ از این رو رعایت برخی مسائل در عرصه پژوهش حائز اهمیت است که گاه غفلت از آنها موجب عدم کارایی تحقیق می شود و چنین است که گاه با صَرف هزینه گزاف و وقت ارزشمند، محصول خروجی طلبه در کتابخانه ها، به اثری باستانی تبدیل می گردد، بدون آنکه فواید آن، زینت بخش فرهنگ و فکر و زندگی مردمان باشد.
از جمله مسائل شاخصی که رعایت آن، مقدمه هر پژوهشی است، آن است که جامعه دچار چه نقصان، کمبود یا آسیبی است و پژوهشگر حوزوی که به منزله طبیب معتمدی برای آحاد جامعه است، تخصّص خود را برای درمان کدام چالش باید به کار گیرد. بدیهی است تشخیص بیماری یا مشکل، بهمنزله گام نخست و الزامی درمان است و چه بسا شناختن آسیب ها و مشکلاتی که ممکن است جامعه را دچار نقصان کند، رسالتی بس مهمتر باشد که گفته اند: پیشگیری، بهتر از درمان است.
خصیصه دیگری که به کنکاش های محقق بها می دهد، هدفمندی و روشمندی آن است که هیچ برنامهای بدون داشتن هدف و مقصد و نیز نقشه راه به سامان نمی رسد و چنین پژوهشی است که موجبات ایجاد روحیه خودباوری و شور و نشاط را فراهم آورده و احساس ارزشمندی را در فرد پژوهشگر تقویت می نماید. متأسفانه یکی از آفاتی که امروزه دامنگیر محافل علمی، به ویژه در علوم انسانی شده است، عدم سودمندی تحقیقات و عدم کارآیی آنها برای جامعه است. آنچه گفته شد تا حدّی می تواند این معضل را چاره نماید؛ به گونه ای که پژوهشگر به این باور برسد که آینده کشور، در اختیار اوست و باید هنرمندی خود را با انجام تحقیقات مفید، عرضه نماید. طلبه حوزوی با رسیدن به درک صحیح از آموخته های دین و بیان آن با زبانی گویا و کاربردی، در حقیقت باقیات صالحاتی از خود به جا می نهد که مرز زمان و مکان را درنوردیده و بدین ترتیب می تواند در راستای معرفی و تبیین دین جاودانه و جهانی اسلام، گام ارزشمندی بردارد.
بنا به فرموده رهبر معظم انقلاب در آغاز سال جدید، پیشرفت همه جانبه جامعه اسلامی، عزمی ملی و مدیریتی جهادی می طلبد و این موضوع باید در همه عرصه ها متجلّی گردد. بر این اساس، در امر پژوهش نیز عزم طلاب محترم که در حقیقت، با انگیزههای والا به این عرصه پا می نهند، از یک سو و اهتمام مسئولان امر در فراهم کردن زمینه پژوهش به حدّ بضاعت، از سوی دیگر همواره مورد توجه است که میتوان به برخی فعالیتهای معاونت پژوهش استان تهران در این راستا اشاره نمود: ایجاد زمینه رقابت با برگزاری مسابقاتی؛ همچون جشنواره علامه حلی(ره) و بانوی کرامت که محفلی برای شناسایی نخبگان و تقویت و معرفی ایشان است؛ تربیت پژوهشگر با برگزاری کارگاه های تخصّصی؛ حمایت از طرحها و فعالیتهای پژوهشی، به ویژه طرحهای مبتکرانه و خلاقانه واحدهای آموزشی خواهران؛ ایجاد زمینه گفتمان آزاد با برپایی کرسی های آزاداندیشی و راه اندازی فصلنامه پژوهشی که در دستورکار سال جاری این مدیریت می باشد.
در پایان، از باب تبرّک و حسن ختام، کلام را با سخنی از حضرت امیرالمؤمنین(ره)به پایان می رسانیم که فرمود: «اوصیکُم بِتَقْوَی اللّه‏ وَ نَظمِ اَمْرِکُم». همواره مورد تأکید اساتید معزّز است که در نگارش های خود، هدف متعالی رضای خداوند را در نظر گرفته و با رعایت صدق، امانتداری و به دور از غرور علمی، آنچه را که بر اساس دانش و پژوهش بدان دست یافته اند، بر زبان و قلم جاری کنند.