پژوهش، قلب تپنده حوزه های علمیّه
اشاره:
آقای حامد رفیعی طلبه سطح سه حوزه علمیّه قم است . وی علاوه بر تحصیلات حوزوی سابقه تحصیل در موسسات پژوهشی از جمله موسسه امام خمینی(ره) را نیز دارد.وی در کنار فعالیت در دبیرخانه سومین جشنواره علّامه حلی، با معاونت پژوهش استان نیز همکاری دارد.

پژوهش، بهعنوان قلب تپنده و محرّک اصلی پیشرفت و توسعه در هر زمینهای از مقولات علمی و ضمانتی برای استمرار آن توسعه، شناخته شده است. هر رشته ای از علوم مختلف، که بدون بهره گیری از پژوهش های کارآمد و به صورت اتّفاقی، از بعضی ابعاد توسعه برخوردار است، پیشرفته نامیده نمی شود و نمی توان امید داشت که این توسعه در آینده مسیر مطمئنی را طی خواهد کرد.
از دیگر سو، بهره گیری از ثمرات علمی پژوهشهایی که سابقاً در هر زمینهای انجام شده، به بهبود فرآیند پژوهشی و روشهای معمول در زمینههای مورد نظر منجر میشود. در واقع، این نتایج میتواند در آینده در اختیار سایر پژوهشگران قرار گرفته و مبنا و منبعی برای صورت گرفتن پژوهش های بعدی باشد و یا اگر پژوهشهای قبلی نتایج کاربردی داشته باشند، در اختیار کسانی قرارمیگیرد که میتوانند از آن نتایج برای حل معضلات موجود بهره گیرند.
همچنین پژوهشگران موفق به کارگروهی در طرحهای پژوهشی بها میدهند و تلاش میکنند، پژوهش خود را با همکاری یکدیگر انجام دهند و نتایج یافتههای خود را به نحو کارآمدی منتشر ساخته و در اختیار دیگر محققان قرار دهند.
همه مزیت های یاد شده به نحوی در رقابتهای پژوهشی که در قالب جشنواره و فراخوان مقاله و ... برگزار می شوند، گرد هم می آیند. این قبیل همایش ها و جشنوارهها اتّفاقات مبارکی هستند که در جریان آنها پژوهشگران از طرفی با بایگانی آثار از ادوار گذشته جشنواره روبرو هستند که این آرشیو آثار، نماینده کاستی ها و پیشرفت های موجود در زمینه پژوهش مورد نظر است. از سوی دیگر با پژوهشگران دیگری آشنا میشوند که در همان مقوله مورد پژوهش یا دارای تجربیاتی هستند و یا در حال تحقیق و فحص منابع می باشند. و بدین صورت است که نطفه بسیاری از پژوهشها گروهی و همکاری های علمی پدید میآید.
جشنواره علّامه حلی (ره) استان تهران نیز که سومین دوره آن، با اتمام ارزیابی همه آثار شرکت کننده، به پایان راه خود رسید، از این دست فعالیتها است.
رقابتی سراسر علمی - پژوهشی که در راه نیل به هدف بلند فرهنگ سازی پژوهشی خود، در هر دوره گامی مؤثر و قابل توجّه بر میدارد.
اوّلین فراخوان جهت ارسال آثار به دبیرخانه سومین جشنواره علّامه حلی (ره) استان تهران، در اردیبهشت ماه سال 1931 و در قالب چاپ و توزیع پوسترها و بنرهای حاوی این فراخوان، به مدارسعلمیّه و علاقمندان رقابت های پژوهشی اعلام شد. این فراخوان، شروع مرحله ارسال آثار به دبیرخانه جشنواره علّامه حلی (ره) استان تهران بود.
فعالیتهای دبیرخانه جشنواره علّامه حلی (ره) استان تهران، با تشکیل جلسات متعدّد شورای جشنواره، متشکل از ریاست محترم حوزه علمیّه استان تهران، ریاست محترم حوزه علمیّه خواهران استان تهران، معاونت محترم پژوهش حوزه علمیّه استان تهران، معاونت محترم پژوهش حوزه علمیّه خواهران استان تهران و دبیر محترم سومین جشنواره استانی به صورت رسمی آغاز شد.
اوِّلین جلسه عمومی و رسمی سومین جشنواره استانی، گردهمایی مسئولین پژوهش استان مورخ 4 مهرماه 19 بود که به عنوان افتتاحیه سومین جشنواره علّامه حلی (ره) استان تهران، برگزار شد و طی آن مسئولین پژوهش مدارس علمیّه در جریان چند و چون برنامه های در دست اقدام جشنواره قرار گرفته و جهت مشارکت مفیدتر در برگزاری جشنواره استانی، آماده شدند.
بهدلیل استقبال طلّاب محترم و نیز علاقهمندی دبیرخانه به شرکت آثار بیشتری از طلّاب محقّق و اهل قلم در جشنواره، مهلت ارسال آثار دو بار تمدید شد و بدین ترتیب ،مجموعاً، طلّاب پژوهشگر استان تهران، هشت ماه جهت تنظیم و ارسال اثر خود به دبیرخانه جشنواره فرصت داشتند. پس از اتمام دومین مهلت ارسال آثار، ارزیابی آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره توسط گروه ارزیابی -شامل ده نفر از اساتید فن پژوهش و مقاله نویسی- شروع شد. گرچه تمدید مهلت ارسال آثار سبب کاسته شدن زمان معمول برای ارزیابی آثار شده بود؛ اما با همت و پشتکار ارزیابان محترم، آثار ارسالی در زمانی اندک و در عین حال با دقت علمی و فنی فراوان مورد بررسی قرار گرفتند. امسال با شرکت قریب به0021 اثر، جشنواره علّامه حلی (ره) استان تهران دیگر بار، دوره ای پویا و قابل توجّه را پشت سر گذاشت. حضور 266 اثر از حوزه علمیّه برادران و 135 اثر از حوزه علمیّه خواهران استان، نمایشدهنده رقابت دوشادوش و نزدیک برادران و خواهران جوان طلبه در عرصه رقابت آثار دین پژوه است.
از نکات درخشان و حائز اهمیت جشنواره امسال می توان به تصویب و اعمال فیلتر و صافی قوی علمی آن اشاره نمود که در قالب نقدها و ارزیابی هایی دقیق تر و حساستر از ادوار گذشته، به نمایش درآمد. بررسی تیزبینانه، فنی و علمی آثار توسط ارزیابان خبره، علاوه بر اینکه محکی جدی برای مقالات و پایان نامه های شرکت کننده در جشنواره و سبب گرمتر شدن میدان رقابت آثار پژوهشی بود، عیار محتوایی آنان را نیز به صاحبان آثار نشان داد و از این رهگذر توانست کارگاه عملی - آموزشی مناسبی برای طلّاب جوان پدید آورد.
با این حال، ورود 162 اثر به مرحله ارزیابی تفصیلی و گذر از مرحله ارزیابی اجمالی، نشان از سطح کیفی امیدوار کننده و رو به رشد آثار پژوهشی طلّاب جوان دارد که از تلاشهای بی وقفه مسئولین پژوهش استان در زمینه آموزش روش تحقیق و پژوهش، خبر میدهد. گواه این مطلب، برگزاری اردوهای برون شهری با رویکرد آموزشی، راه اندازی کارگاههای کوتاه و بلند مدّت آموزش پژوهش و سهل الوصول کردن دسترسی و استفاده از اساتید معتبر پژوهش است که با حمایتهای همه جانبه مادی و معنوی معاونت پژوهش حوزه علمیّه استان تهران، طلّاب را در رسیدن به اهداف میان مدت و بلند مدت پژوهشی یاری نموده است. مقصدی که هر چند نیل به آن، صعب و سخت است، اما دست اندرکاران پژوهش استان به مثابه وظیفهای خطیر، سنگینی آن را بر دوش خود با حلو و شیرینی می پذیرند.
اکنون، در انتهای راه جشنواره سوم استان تهران، نتیجه همه این زحمات و تلاشهای شبانهروزی معاونت پژوهش حوزه علمیّه استان تهران و فعالان دبیرخانه سومین جشنواره علّامه حلی (ره) استان تهران را پیش روی دید نقاد و منصف همه علما، فضلا و طلّاب گرانقدر استان نهادهایم و خشنودیم که با کوله باری غنی از پیشنهادات و انتقاداتشان، رهسپار شروعی نو بر این رقابت علمی پژوهشی نوپا میشویم و دلگرمیم که در این راه، از حمایتها و مساعدتهای بیدریغشان بینصیب نخواهیم ماند.
در انتهای سخن، تقدیر و سپاس نثار میکنیم بر مساعدتهای پر محبت مدیریت محترم حوزه علمیّه استان تهران و معاونت پژوهش استان، که در سختیهای راه، بیچشمداشت، حامی، یاور و راهنمای راهمان بودند.همچنین از ارزیابان محترم آثار، مدیران ارجمند، کمال تشکر وسپاس را داریم. مدارس علمیّه، مسئولین پژوهش مدارس علمیّه استان و طلّاب پژوهشگر و ارجمند استان که با توجّهات و حضور پرشور خود، هرچه بیشتر، این رقابت علمی را پر رونق نمودند، کمال تشکر و سپاس را داریم.
به امید آنکه تلاشهای ناچیزمان، مرضی درگاه باریتعالی واقع شده باشد.