دبیرخانه دائمی، تنها راه نیل به اهداف جشنواره
اشاره:
حجت الاسلام والمسلمین سید مسعود موسوی شبستری پس از اتمام دوره سطح در حوزه علمیّه قم و اشتغال در درس خارج فقه و اصول، دبیر دومین جشنواره علّامه حلی (ره) سراسر کشور بود و هم اکنون نیز دبیر سومین جشنواره علّامه حلی استان تهران است. تدریس و فعالیت در مؤسسات پژوهشی از سوابق علمی و پژوهشی ایشان به​شمار می رود.

به نظر شما آیا دائمی شدن دبیرخانه جشنواره علّامه حلی ضرورت دارد؟ چه راهکارهایی در این زمینه پیشنهاد میفرمایید؟
دبیرخانه عضوی از یک مجموعه و محلی برای همکاری تمام قسمتهای این مجموعه است که در یک بازه زمانی مشخص و با سیاستهای خاصی فعالیت می کند. دبیرخانه در حقیقت نمونهای از توان اجرایی آن مجموعه است و ثبات و دائمی بودن آن می تواند دسترسی به اهداف را آسان و میسر کند.
وقتی طلّاب و ارزیاب ها بدانند با سیستمی ثابت روبهرو هستند تعامل بهتری با جشنواره خواهند داشت و خود این مجموعه که این دبیرخانه را راهاندازی کرده، از یک امنیت خاطری بهرهمند میشود. وقتی دبیرخانه ثبات داشته باشد میتواند از توانایی ارزیابان و کادر خود به شکل بهتر و سازمان یافته تری استفاده کند و رفت و آمد اجرایی و علمی در دبیرخانه به راحتی رصد می شود وقتی کادر دبیرخانه ثابت باشند آسیبشناسی و آسیب زدایی راحتتر اتفاق میافتد. ارتقای دورهای جشنواره هم به راحتی قابل پیشبینی و اجراست ولی اگر قرار باشد هر سال همه چیز حتی اعضای دبیرخانه عوض شوند، این به معنی تأسیس و اختتام است و ارتباط سال گذشته با سال آینده به حداقل میرسد.
کیفیت و سرعت کار همیشه در یک جا، درجا خواهد زد. اگر دبیرخانه ماندگار و ثابت باشد در حقیقت میتوان از همه این نقاط و نکات بهره برد. ثبات دبیرخانه در درجه اوّل به خود و اعضای آن اعم از دبیر، دبیر اجرایی، دبیر علمی و ارزیاب آرامش میبخشد و به آنان فرصت برنامهریزی برای برنامههای سال آینده می دهد. طلّاب هم میتوانند قدمهای بعدی دبیرخانه را به راحتی شناسایی کرده و بر اساس آن برنامهریزی کنند. همچنین میتوان از این فرصت استفاده کرد و ارزیاب ها را به صورت متناوب به مدارس فرستاد تا روشهای صحیح را به طلّاب بیاموزند و تدوین مقالات و آثار با نظارت آنان صورت گیرد.
این امر برای ارزیاب ها هم لذت بخش خواهد بود. ولی اگر به خاطر عدم ثبات دبیرخانه، ارتباط با طلّاب قطع شود آموزشهایی که طلّاب از برخی افراد نه چندان ماهر دریافت میکنند، یکدستی و اتقان کار را از بین می برد و چه بسا اشکالات سال گذشته مجدداً در آثار ارسالی به جشنواره جاری انعکاس یابد.

جنابعالی هماهنگی میان جشنواره استانی و جشنواره کشوری علّامه حلی(ره) را چگونه ارزیابی می کنید؟
جشنواره های استانی در حقیقت بازوان اجرایی و علمی جشنواره مرکزی محسوب میشوند. گر چه به نقطه دلخواه و آرمانی نرسیده ایم، چون جشنواره مرکزی به تازگی ثبات پیدا کرده و چندان عمر طولانی ندارد. این امر نیازمند گذر زمان است ولی همانگونه که عرض کردم ثبات جشنواره مرکزی باعث ثبات ارزیابان، ارتقای سطح کیفی و ارتباط متقابل مجموعه رتبه های بالاتر از دبیرخانه و دستاندرکاران خواهد شد. به عبارت دیگر چنانچه جشنواره مرکزی به جشنواره های استانی اهمیت بیشتری بدهد و از آنها حمایت کند و ارتباط میان ارزیابها راحتتر شود، سنگینی کار جشنواره مرکزی کاهش خواهد یافت. همچنین اختلافهای موجود بین ارزیابیهای دبیرخانه استانی و مرکزی به صفر خواهد رسید. البته این بدان معنا نیست که جشنواره مرکزی برگزیده های استانی را مجدداً مورد ارزیابی قرار ندهد.
جشنواره استانی به یک معنا کمک کننده جشنواره مرکزی است و قسمتی از بار کمّی و کیفی ان را بر دوش می کشد. از سوی دیگر طلّاب نیز باید بتوانند شیوههای ارزیابی و وحدت رویه ارزیابان را به روشنی درک کنند و اختلاف فاحشی در ارزیابی آثار اتفاق نیفتد.

به نظر شما آیا زمینههای ایجاد این وحدت رویه فراهم شده و در حال پیشرفت است یا اتفاق خاصی نیفتاده است؟
الحمدالله این وضعیت نسبت به جشنواره اوّل و دوم بهتر شده است. گرچه هنوز مشکلاتی در این زمینه وجود دارد و به همین دلیل سرعت آن قدری پایین است. مثلا یکی از مشکلات این است که هنوز تقویم کاری منظمی در برگزاری جشنواره و همایش معرفی برگزیده ها تعیین نشده است. این امر چابکی و سرعت عمل و کیفیت بالای دبیرخانه را با مشکل مواجه می کند و استقلال آن را از بین میبرد. راهحل آن است که دبیرخانه، مستقل از معاونت پژوهش باشد تا بتواند بهمعنای حقیقی کلمه، رسمیت یابد و در کنار سایر معاونت ها از جایگاه اداری برخوردار گردد.

به نظر شما جشنواره علّامه حلی(ره) تا چه حد توانسته در حوزههای علمیّه شور پژوهش ایجاد کند؟
من اعتقاد راسخ دارم که جشنواره توانسته نشاط خاصی را در حوزه های علمیّه در سطح طلّاب و حتی مدیران ایجاد کند. این همان هدفی بود که ما برای رسیدن به آن تلاش می کردیم. البته این کافی نیست باید در همه سطوح از این نشاط حمایت شود. مثلاً همکاری معاونت آموزش و پژوهش با یکدیگر، فعالیت پژوهشی طلّاب را راحتتر خواهد کرد. اگر این فضا رشد کند و آموزش و پژوهش به این همکاری ادامه دهند شاهد شکوفایی بیشتر طلّاب در این عرصه خواهیم بود.

چشم انداز دبیرخانه جشنواره استانی تهران و امر پژوهش در استان تهران را چه طور ارزیابی میکنید؟
استان تهران الحمدالله عالم خیز بوده، هست و خواهد بود. فقط من تصوّرم این است که هنوز آن ظرفیت حقیقی استان تهران در این مسابقه و نمایشگاه و جشنواره هنوز بهدرستی نمایش داده نشده است. بهطور قطع شأن استان تهران هنوز به ویترین جشنواره حتی جشنواره استانی نیامده است.
ما باید با اسامی تکراری در فهرست برگزیدهها خداحافظی کنیم. مطمئن باشید اگر آموزش و پژوهش خوب اتفاق بیفتد در هر دوره هم رقابت سنگینتر میشود و هم اسامی تکراری حذف خواهد شد. این که یک عدهای پژوهشگر بودند و هر سال اثر پژوهشی ارائه بدهند و تشویق شوند این روش مناسبی نیست. البته ارزش و قرب آنان محفوظ است ولی باید اجازه دهیم مشارکت همگانی اتفاق بیفتد و همه وارد این چرخه شوند و همه افراد تواناییهایشان را نشان بدهند. معاونت پژوهش حوزه علمیّه استان تهران باید بحث آموزش پژوهش را گسترش دهد تا بتوانیم در جشنوارههای آتی نتیجه بهتری بگیریم.