نام اثر | بداء در آیات و روایات |
گرایش علمی | کلام |
نوع اثر | پایان نامه |
مدرسه علمیه | الغدیر |
رتبه | دوم |
کد اثر | 9173 |
چکیده اثر:
«بَداء» اصطلاحی کلامی و به معنی ظهور اراده خداوند است و بر خلاف باور برخی که آن را ابتکار شیعیان یا امامان شیعی دانستهاند، ریشه قرآنی دارد. منشأ وقوع بَداء، علم ذاتی خداوند و غیر قابل تغییر است و تنها در حوادث زمانی که مشروطند واقع میشود. بَداء هرچند با دلایل نقلی وعقلی قابل اثبات است ولی اعتقاد به آن مختص امامیه است و معتزله و اشاعره آن را مورد انکار قرار دادهاند. گرچه باید اذعان کرد که نزاعهایی که در منابع اهلسنّت بر سر مسئله بَداء جریان دارد لفظی است و حقیقت بَداء نزد آنان پذیرفتنی است. بَداء با علم و اراده الهی هیچ گونه منافاتی ندارد و هرگز مستلزم جهل و پشیمانی در ذات خداوند نمیباشد. بسیاری معتقدند که رابطه نزدیکی بین بَداء و نسخ وجود دارد جز آن که نسخ در امور تشریعی و بَداء در امور تکوینی جاری میشود. قرآنکریم و روایات اهلبیت (ع) زمان وقوع بَداء را شب قدر دانستهاند و عوامل زیادی را برای تحقق بَداء بیان کردهاند. بَداء ممکن است در زمان ظهور حضرت مهدی(عج)و برخی نشانههای آن اتفاق بیفتد؛ اما اصل ظهور از مسائلی است که هرگز بَداء در آن رخ نخواهد داد. اعتقاد به بَداء فوائد زیادی در حوزه اعتقادی و عملی به دنبال دارد. محورهای مهم این پژوهش عبارتند از: مفهوم شناسی واژگان کلیدی، چیستی بَداء و تبیین اعتقاد به آن، تاریخچه بحث بداء، وجوه مختلف بَداء (بَداء در علم، بَداء در اراده، بَداء در امر، شرایط بَداء، منشأ بَداء، حوزه وقوع بَداء)، وقوع بَداء در امور مشروط، وقوع بَداء در علم پیامبران و ائمه(ع)، دلایل عقلی بَداء، بَداء و اهلسنّت، بَداء در نظر معتزله، بَداء در نظر اشاعره، ارتباط بَداء با علم الهی، تبیین اراده الهی، سنتهای تغییر ناپذیر الهی و بَداء.