نام اثر | پژوهشی در علل پیدایش جعل حدیث |
گرایش علمی | فقه و حقوق اسلامی |
نوع اثر | مقاله |
مدرسه علمیه | فیلسوف الدوله |
رتبه | شایسته تقدیر |
کد اثر | 61617 |
چکیده اثر:
مسئله جعل حدیث یکی از حوادث مهم تاریخ اسلام است که منابع به تفصیل در باره آن سخن گفتهاند. پیشینه این رویداد به دوره پس از رحلت رسول خدا(ص) تا پایان غیبت صغرا مربوط میشود. در این دوره عدّهای از مسلمانان با انگیزهها و دلایل مختلف و در حوزههای گوناگون، سخنانی را به دروغ به پیامبر(ص) نسبت دادند که از آنها به احادیث جعلی یاد میشود. در این میان مسئله انگیزههای جعل حدیث از سایر مباحث از اهمیت بیشتری برخوردار است.
از این رو پژوهش حاضر به بررسی برخی از انگیزهها مانند موجه ساختن دستگاه حاکمه، حفظ قدرت و موقعیتهای اجتماعی، جبران کمبودهای علمی و فرهنگی و ... پرداخته است. بهطور کلی میتوان دوری از اهل بیت عصمت وطهارت (ع) و رسیدن بهقدرت و حفظ آن را عمدهترین علل جعل احادیث و افترا به رسول خدا(ص) دانست و بقیه موارد مذکور را به نوعی به آنها ارجاع داد. دانستن این علل میتواند نقش به سزایی را در علم رجال جهت تشخیص احادیث جعلی از واقعی داشته باشد.
محورهای مهم این پژوهش عبارتند از: علل عمومی پیدایش جعل حدیث شامل دوری از اهل بیت رسول خدا(ص)، حفظ موقعیتهای اجتماعی و موجه ساختن دستگاه حاکمه؛ اقبال عمومی به مسئله جعل حدیث؛ عوامل خصوصی پیدایش جعل حدیث؛ جعل حدیث در زمینههای دفاع از جماعت مسلمانان، تخریب شخصیت امیر المؤمنین(ع) ، ارث نگذاشتن انبیا وعقائد و اسرائیلیات؛