نام اثر | نقش خیال و وهم در انجام گناه از دیدگاه امام خمینی(ره) و نراقیین(رحمهماالله) |
گرایش علمی | اخلاق و تربیت |
نوع اثر | مقاله |
مدرسه علمیه | حضرت عبدالعظیم(ع)ری |
رتبه | شایسته تقدیر |
کد اثر | 60524 |
چکیده اثر:
خیال و وهم دو قوه تأثیرگذار در تعیین سعادت و شقاوت انسان هستند. تمام مظاهر و شئون عالم ماده، مرکب سواری انسان برای عروج به عالم معنا و مراتب برتر وجود یا از عوامل سقوط به اسفلالسافلین به شمار میروند. امروزه بسیاری از مردم به دلایل واهی و پوچ از هم دور شدهاند و رابطه سردی با یکدیگر دارند. از دلایل این امر حاکمیت قوه خیال و وهم بر انسان است. به عبارت دیگر اغلب مردم، عاقل بالقوه و متخیل بالفعلاند و میان شئونات ظاهر و باطنشان ارتباطی تنگاتنگ وجود دارد به گونهای که یا هر دو رنگ عالی میگیرند یا هر دو دانی میشوند. مراتب عالی وجود انسان همراه با مرتبه دانی در حیات پست مادی به سر میبرند. از این رو انسان نباید اجازه دهد که مراتب عالی وجودش به میادین شهوت، غضب و وهم که از الزامات حیات مادی هستند وارد شود. چرا که در غیر این صورت قوه خیال او اسیر شهوت، غضب و وهم میگردد و عقل به اسارت هوی در میآید. به عبارت دیگرآنچه از خاطر آدمی میگذرد بر دو گونه است: اوّل آنكه در ذهن بهطور اضطرارى جنبش میكند ولى مبدأ كارى نمىشود و تنها خیال محض و مجرد فکر و تصوّر است. اینگونه خواطر، آرزوهاى كاذب و اندیشههاى فاسدند.
دوم خاطراتی كه محرّك اراده و عزم بر فعل هستند و میل و رغبت را برمىانگیزند و اندامها را به فعل وا مىدارند. این قسم اگر مبدأ خیر باشد الهام است و ستوده و اگر مبدأ شرّ باشد وسواس است و نكوهیده. در پژوهش حاضر، نقش قوه خیال و وهم در انجام گناه از منظر امام خمینی(ره) و فاضلین نراقی(ره) بررسی شده است.