نام اثر | علم الهی |
گرایش علمی | کلام |
نوع اثر | مقاله |
مدرسه علمیه | امام خمینی(ره) - ازگل |
رتبه | سوم |
امتیاز | 75 |
کد اثر | 45136 |
چکیده اثر:
از مسائل اختلافی در علم کلام را، میتوان شبههی سازگاری یا عدم سازگاری علم الهی با اختیار آدمی دانست. این بحث اینگونه مطرح میشود: شخصی که در زمان t2 در بین عمل xوy مختار است، یکی را انتخاب کند. اکنون خداوند در زمانt1 به عمل او در لحظهی t2علم دارد. حال این علم سبب میشود که با مختاربودن او در لحظهی t تنافی بیابد. اندیشمندان در یافتن جواب این سؤال بسیار کوشیدهاند و نظرات ضد و نقیضی دادهاند؛ تا جایی که برخی علم پیشین الهی را انکار کرده و برخی دیگر، قائل به جبرگرایی شدهاند. اما ما با اثبات نظریهی ملاصدرا در باب علم الهی که همان علم اجمالی در عین کشف تفصیلی باشد و از طرفی علم الهی را حضوری دانستهاند، درک میکنیم که این ناسازگاری برقرار نبوده و عین سازگاری است. منشاء شبهه به آنجا برمیگردد که خواستهاند دو مقولهی انسان شناسی(اختیار) و اللهشناسی(علم ) را با هم تصور کنند و این امر به علت تفاوت ماهوی دو مسئله، قابل قبول نبوده و موجب خلط مبحث میشود.