عنصر تحقیق و پژوهش در همه جا به صورت یک اصل در مجموعه کارها باید مورد توجه قرار گیرد(مقام معظم رهبری ) / اگر ژرف یابی و پژوهش نباشد، نتیجه اش یک جا ایستادن، درجازدن و با دنیای پیرامون خود بیگانه تر شدن است.(مقام معظم رهبری ) / بدون ژرف یابی در هیچ مقوله ای نمی توان به هدفهای والا دست یافت.(مقام معظم رهبری ) / کارهای پژوهشی حوزه باید بتواند منظومه کاملی را به وجود بیاورد تا همه نیازهایی را که حوزه متصدی آن است، و بدان اهتمام دارد پوشش دهد.(مقام معظم رهبری )
.:: کنکاشی در چیستی پژوهش و ضرورت اهتمام به آن در حوزه علمیه ::.



اشاره


اینکه پژوهش چیست و چه ضرورتی دارد، دیگر مسئلهای غریب برای حوزههای علمیه ما نیست. شاید اگر تا چندی پیش، پژوهش و شیوههای نوین آن، چندان جدّی گرفته نمیشد، امروزه اما رویکردِ به پژوهش در میان متصدّیان، اساتید و طلاب حوزه علمیه، نهتنها انفعالی نیست؛ بلکه حتی در مواجهه با آن، سعی در فراهم نمودن تمام ابزار و شرایط لازم و بهکارگیری حداکثری آن در تحلیل و بررسی مسایل علوم دارد. در این میان، حوزه علوم اسلامی، همچنان به تحقیقات بیشتر و پردامنهتری نیازمند است و متولّی اصلی این امر نیز بیشک، غیر از حوزه علمیه و البته دانشگاهها و پژوهشگاههای معتبر علمی نمیتواند باشد. آنچه در این بخش، مورد توجه قرار گرفته است، همین رویکرد ضرورتانگارانه و مواجهه فعّال با پژوهش در حوزه علمیه است. چند تن از اساتید اهل قلم در پرسش و پاسخی کوتاه، چیستی پژوهش و ضرورت توجه به آن و همچنین وضعیت پژوهش در حوزههای علمیه را بهاختصار، مورد بررسی قرار میدهند. سؤالات پیش روی ایشان عبارتاند از: 1- تعریف شما از پژوهش چیست؟ 2- چه فوایدی را میتوان برای پژوهش برشمرد؟ 3- وضعیت پژوهش را در حوزههای علمیه چگونه ارزیابی میکنید؟ 4- چگونه میتوان در کنار آموزش، پژوهش را نیز در حوزههای علمیه با جدّیت دنبال کرد؟ 5- در حال حاضر، ضرورت پژوهش در کدامیک از موضوعات علوم حوزوی، بیش از سایر موضوعات است؟



 



1. پژوهش، عبارت است از بررسی یک مسئله به منظور تبیین و کشف ابعاد و زوایای ناشناخته آن.


2. فواید پژوهش را میتوان چنین برشمرد: الف) شناخت کافی و دقیق نسبت به ابعاد یک موضوع؛ ب) افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای فردی، خانوادگی، سازمانی و اجتماعی؛ ج) زمینهسازی برای پژوهشهای بعدی پیرامون آن موضوع؛ د) بهبود شرایط و وضعیت فرهنگی و اقتصادی یک جامعه؛ ه) ایجاد شوق و رغبت در افراد نسبت به بهکارگیری نتایج حاصل از پژوهش در زندگی فردی و اجتماعی؛ و) ایجاد روحیه علمآموزی، کسب دانش و سرزندگی و نشاط در محیطهای علمی- آموزشی.


3. وضعیت پژوهش نسبت به سنوات گذشته، بهبود قابل توجهی داشته است. در عین حال، امید است با تحوّل در رویکرد برنامهریزی تحصیلی و در نظر گرفتن پژوهش در کنار و همراه با آموزش، شاهد رشد روحیه پژوهش در بین طلاب باشیم.


4. ضروری موارد ذیل را با جدّیت، پیگیری کرد: الف) تحوّل در برنامهریزی تحصیلی حوزههای علمیه؛ ب) توجیه و توانمندسازی استادان در راستای ارائه تحقیق به طلاب؛ ج) تقویت و توسعه جشنوارههای پژوهشی؛ د) تشویق شایسته از پژوهشگران.


5. موضوعات زیر، اولویت پژوهشی دارند: الف) مباحث قرآنی با رویکرد سبک زندگی؛ ب) فریضه امر به معروف و نهی از منکر؛ بایدها و نبایدها؛ ج) فرهنگ نقد و نقدپذیری؛ د) مهارتها و شیوههای نوین تدریس علوم حوزوی؛ ه) پاسخگویی به انواع شبهات اعتقادی؛ و) فلسفه احکام فقهی.


 


 

حجت الاسلام و المسلمين محمد حسين توانايي

نقشه سایت :: sitemap