حيات روحاني بشر، از علم و دانش‌اندوزي است و نشاط و سرزندگي آن، ناشي از پژوهش است. آينه پژوهش، تجلّي روح بلند و پي‌جوي محقق بوده و نشان از همّت والاي او در واكاوي معارف دارد. بي‌ترديد بيش از آن‌كه مخاطبان پژوهش سيراب شوند، عطش سيري‌ناپذير پژوهش‌جويانِ علم و معرفت، افزون‌تر مي‌گردد. تلاش روزافزون و نوين پژوهشگران عرصه دين، از ديگر عرصه‌ها ارزشمند است؛ زيرا تصفيه روحاني و انس ديني روان انسان‌ها، كاري بس دشوارتر و حسّاس‌تر از ساير عرصه‌هاي دانش خواهد بود.
هدايت معنوي، وظيفه خطيري است كه بر عهده دين‌پژوهان نهاده شده است. آن‌ها مانند پيامبران در امتداد رسالت قدم برداشته و بار مسئوليت سنگيني را به دوش مي‌كشند كه به جز استمداد از درگاه ربوبي، امكان‌پذير نيست. گستره و قلمرو دين، از اخلاق و عقايد و فقه و دانش‌هاي ميان‌رشته‌اي گرفته تا فقه كلان و تشكيل حكومت اسلامي و اجراي احكام و پياده نمودن آموزه‌هاي ديني در جوامع بشري، مي‌تواند عرصه فعاليت گسترده پژوهشگران ديني باشد. نيازهاي روز جامعه كه معركه ورود آراء، افكار و رفتار و عادات بيگانه با دين يا منافي آن است، تكليفي علمي را خاطرنشان مي‌کند كه خواه‌ناخواه بدان دچار شده و مكلّف به پاسخ‌گويي و انجام مسئوليت خطير خود هستيم.
هم‌انديشي هوشمندانه و هم‌افزايي معرفتي در تبادل آراء و نقد و بررسي نظرات، زمينه شناخت ژرفاي نيازهاي نوين فكري را فراهم مي‌آورد. ظهور انديشه همراه با نقد منصفانه و علمي، باعث تقويت و رفع خطاهاي معرفتي و تشخيص موضوع و حكم مي‌شود. تبيين و تحليل انديشه و حلاجي دقيق و ظريف آن، علاوه بر شادابي روحي پژوهشگر ديني، سبب ايجاد انگيزه براي تلاش مضاعف در پيشبرد و پيشرفت مسير دانش و گسترش آن خواهد شد. هم‌انديشي جمعي نيز راه مطمئن‌تري در اين مهم تلقّي مي‌شود. داوري هاي گروهي و تحليل نقادانه به تصحيح، اصلاح و رشد رأي و نظر كمك مؤثر و شايان خواهد نمود. جهت گيري انديشه‌ها به سمت مسائل كلان كه از آن به «كلان‌نگري» تعبير مي‌شود، به‌خصوص در مسائل فقهي و حقوقي، جنبه راهبردي در هدايت جمعي انسان دارد؛ هر‌چند از هدايت فردي و شخصي آدميان نيز نبايد غفلت نمود؛ چه اين‌که ركن اساسي هدايت بشر نيز همين است.
همايش‌ها و جشنواره‌هاي علمي مي‌تواند زمينه‌ساز بروز طرح‌ها، روش‌هاي نوين در استدلال و ارائه طريق در جهت بازيابي زواياي تاريك يا بازتواني ضعف‌ها و نقص‌ها باشد. چنان‌كه از نام جشنواره علامه شعراني(ره) پيداست و در اوصاف اين بزرگوار نيز آمده است، علاوه بر سجاياي اخلاقي و معنوي، بُعد فقهي و اجتماعي ايشان نيز قابل ذكر است. اهميت بُعد اجتماعي انديشوران ديني از اين حيث كه موجب رشد و هدايت آنان و ديگران مي‌شود، قابل توجّه خواهد بود. رشد معنوي در سايه‌سار روابط اجتماعي همراه با تعلّم و تعليم توحيدي، از عالمان ديني، اسطوره‌هاي جاودان مي‌سازد كه ساليان متمادي، نام‌شان بر سر زبان‌ها جاري و ساري خواهد بود.
حال كه در اولين دوره اين جشنواره هستيم، اميد است جشنواره، سرآغاز مباركي براي پيشبرد دانش و تحوّل علم در کشور اسلامي باشد. بي‌ترديد ياري رساندن به اساتيد، فضلا و طلاب در زمينه جهت‌دهي به رويکرد پژوهشي آن‌ها و ترسيم نقشه راه پژوهشي و همچنين معرفي موضوعات کاربردي، مي‌تواند راهبرد جشنواره در ادوار بعد باشد. بالندگي جشنواره علامه شعراني كه اکنون نخستين تجربه آن قلمداد مي‌گردد، در گرو تعالي ابعاد علمي و پژوهشي آثار عرضه شده از سوي اساتيد اهل قلم است. پويايي جشنواره، نشانگر پويايي حوزه علميه در ميان ساير مجامع علمي است. اميد است در اين راه، ثابت‌قدم، مطمئن و محكم‌تر از قبل، گام برداريم و در خدمت علمي، لحظه‌اي ترديد و سستي به خود راه ندهيم.