هنگامي که در ترم اوّل سال تحصيلي93-94 در دانشگاه علمي کاربردي واحد 34 (مشکوة دانش)، 12 واحد درسي «انسان در اسلام» و «تفسير موضوعي قرآن» تدريس مي‌کردم، از دانشجويان خواستم تا در زمينه قرآني، تحقيقاتي را درمورد «ياد خدا» و کليد واژه «ذکر» انجام دهند و براي ايجاد انگيزه، وعده دادم که براي تحقيقات آن ها 6 نمره در پايان ترم در نظر خواهم گرفت؛ بگذرم از اينکه برخي از دانشجويان از مقالات و مطالبي که در سايت‌ها و وبلاگ‌ها منتشر شده بود استفاده کرده بودند، نتيجه باورکردني نبود؛ اين دانشجويان که عمدتاً هم متأهّل و شاغل بودند، تا پايان ترم، تعداد 92 مقاله به بنده ارسال کردند و انصافاً برخي از مقالات بسيار عميق بود و معلوم بود که زحمت کشيده بودند. اين در حالي بود که بنده فقط هفته‌اي يک جلسه با آن‌ها کلاس داشتم، آن هم کلاسي آموزشي و نه پژوهشي؛ اينجا بود که من معجزه نمره و پيوند آموزش و پژوهش از طريق اختصاص نمره به پژوهش را دريافتم.

در حديثي وارد شده است که: «العلم‏ صيد و الكتابة قيد، قيدوا قيدوا رحمكم الله تعالى علومكم بالكتابة».  (علم صيد و شکار است و نوشتن و کتابت قيد است؛ علوم خود را -رحمت خداوند بر شما باد- با نگارش، به قيد و بند در آوريد). اين حديث، اهميّت کتابت و تحقيق و پژوهش را نشان مي‌دهد.

مقام معظّم رهبري «مدّ ظلّه العالي» در زمينه اهميّت پژوهش و پيوند آموزش و پژوهش مي فرمايند: «از جمله، مسأله‏ تغيير بناى آموزش بر مبناى پژوهش‏- كه گفته شد- حرف درستى است[...] منتها شما مى‏دانيد كه اين‏طور كارهاى بنيانى، زمان مى‏طلبد. به‏هرحال فكر، فكر كاملًا درستى است و بايد دنبال كرد».

تجربيّات تبليغي و همچنين تجربيّات تدريس در حوزه‌هاي علميّه و دانشگاه‌هاي کشور به بنده ثابت کرده که نبض طلبه و دانشجو نمره است، همان طوري که نبض سربازان وظيفه مرخّصي است. بنده بارها در دانشگاه‌ها اين تجربه را داشته‌ام که هر زماني از دانشجويان در زمينه موضوعي از موضوعات درسي تحقيق مي‌خواستم و براي تحقيقاتشان هم نمره‌اي براي پايان ترم لحاظ مي‌کردم، دانشجويان با شور و اشتياق فراواني مقالاتي را برايم ارسال مي‌کردند. البتّه براي اينکه تحقيقات‌شان پربارتر گردد، مجبور مي‌شدم که 10 الي 15 دقيقه از ابتداي کلاس را در مورد تحقيق و فوايد آن و روش‌هاي گوناگون تحقيق و استفاده از نرم‌افزارها و اينترنت اختصاص دهم و از طرفي به آن‌ها هشدار دهم که اخلاق پژوهشي را رعايت کنند. عليرغم تأکيد بنده بر رعايت اخلاق پژوهش، اتّفاقاً گاهي ديده مي‌شد که دو نفر، مقاله مشابهي را ارائه مي‌کردند که نشان مي‌داد هر دونفر يک مقاله را از فضاي اينترنت کپي کرده‌اند! اگر ما بتوانيم در حوزه‌هاي علميّه، ميان آموزش و پژوهش پيوند زنيم، به موفقيّت بزرگي خواهيم رسيد. به عنوان نمونه، مي‌توان بخشي از نمره قبولي در هر درس حوزوي را به ارائه يک کار تحقيقي و نگارش مقاله اختصاص داد؛ در اين صورت، هر کدام از طلاب، در انتهاي هر سال تحصيلي، چند کار تحقيقي و مقاله مي‌نويسند. اين امر مي‌تواند در رشد توانمندي‌هاي پژوهشي طلاب، بسيار مؤثر باشد. متأسفانه برخي مواقع ديده مي‌شود که طلبه‌اي که پايه 10 را تمام کرده و به راحتي از عهده امتحانات برآمده، از آنجا که در طول اين 10 سال دست به قلم نشده، نمي‌تواند از عهده نگارش پايان‌نامه برآيد و در برخي موارد، نگارش پايان‌نامه را نيمه‌کاره رها کرده است.

منابع و مآخذ

1. احمدى ميانجى، على، 1419ق، «مكاتيب الرسول»، قم، نشر: دار الحديث، چ اول.

2. سايت مقام معظن رهبري (مدظله العالي).