نام اثر	بررسي تبعيت دلالت الفاظ از اراده ممتکلم در لسان علمي منطق
گرایش علمی	فلسفه و منطق
نوع اثر	مقاله
مدرسه علمیه	فیلسوف الدوله
رتبه	شایسته تقدیر
کد اثر	79238

چکیده اثر:
تبعیت یا عدم تبعیت دلالت الفاظ از اراده متکلّم، از مسائل پراهمیت در دانش منطق است. در این مسئله، دو پرسش اساسی، قابل طرح است: نخست آنکه معنای تبعیتِ دلالت الفاظ از اراده متکلّم چیست؟ و دیگر آنکه آیا دلالت آنها، تابع اراده متکلّم است یا نه؟ در پاسخ به پرسش نخست، حضرت امام خمینی بر اساس قاعده «الغایة تحدّد فعل الفاعل»، پاسخی دقیق و قابل توجه ارائه نموده است. در پاسخ به دومین پرسش، عدهای دلالت را مطلقاً تابع اراده متکلّم، عدهای مطلقاً تابع وضع و عدهای دیگر، دلالت الفاظ بر معانی را تابع ارادهای میدانند که بر قانون وضع، استوار باشد. مؤیّد نظریه اخیر، آن است که اگر متکلّمِ هوشیار، لفظ را به غرض رساندن معنای مرادش به کار برد، قطعاً قرائنی برای دلالت لفظ به آن معنا خواهد آورد و از این رو، مورد مذکور را میتوان جزء موارد تبعیت دلالت لفظ از اراده متکلّم برشمرد.