نیره سادات مولایی

نام اثر قواعد حاکم بر مجازات ( حدود و تعزیرات)
گرایش علمی فقه و حقوق اسلامی
نوع اثر مقاله
مدرسه علمیه الزهراء (س) ری
رتبه اول
امتیاز 92
کد اثر 148


چکیده اثر:

مجموعه ي مجازات هاي پيش بيني شده در فقه اسلامي با هدف بازدارندگي و اصلاح مجرمين از حدود و تعزيرات و قصاص تشكيل مي شود ، گر چه اين مجموعه ، احكام و مباني مشترك فراواني دارد ولي با توجه به ويژگي حق الناس بودن قصاص پاره اي از احكام آن در حدود تعزيرات جريان ندارد.
پژوهش حاضر ، قواعد و احكام مشترك ميان مجازات هاي حدي و تعزيري را بررسي نموده است . مجازات حد يا تعزير فقط در مورد كساني اعمال مي شود كه قابليت مجازات ( مسئوليت كيفري ) داشته باشند يعني بالغ ، عاقل ، مختار و آگاه به حكم و موضوع باشند . اصل شخصي بودن مجازات (موسوم به قاعده ي وز ) و سقوط مجازات در اثر اشتباه (قاعده ي درأ) يا اكراه و اضطرار و نيز توبه ي قبل از اقامه ي بينه ، كه همگي از قواعد معافيت از مجازات محسوب مي شوند ، از ديگر قواعد مشترك مجازات هاي حد و تعزير است . علاوه بر اين ، حدود و تعزيرات از نظر ادله ي اثبات جرم شباهت هاي فراواني دارند ؛ راههاي كلي اثبات اين جرائم ، بينه ، اقرار و علم قاضي است كه البته ميان حدود و تعزيرات از يك سو و ميان انواع مجازات هاي حدّي از سوي ديگر تفاوت هاي مهمي هم وجود دارد . همچنين قواعد ويژه اي در مورد مجازات هاي حدّي وجود دارد نظير عدم جواز تأخير و شفاعت در اجراي حدّ و يا محكوم شدن مجرم به قتل پس از اجراي دو يا سه بار حدّ در خصوص يك جرم . با توجّه به قواعد بررسي شده در اين پژوهش ، بازنويسي مجموعه ي قانون مجازات اسلامي و نيز توجه بيشتر به قواعد فقه جزايي ضروري مي نمايد .