اگر ما طلاب و روحانيون براي ارتباط با مردم، به صورت کتبی و نوشتاری خوب عمل نماییم ثمره دقیق و محکمی دارد. یکی از مختصات شیعه همین بحث کتابت بوده است. حتی نقل است که همیشه همراه امیرالمومنین در جنگها، کتابچه‌ای بوده است که در موارد لزوم نکاتی را یادداشت بر می‌داشتند.
هیچ چیز مثل کتابت به علم قوام نمی دهد. این کتابتها در زمان امام باقر و امام صادق علیهما السلام اوج بیشتری گرفت و این شیوه تا زمان فقهای اولیه‌ای چون شیخ صدوق، شیخ مفید، شیخ طوسی رحمهم الله ادامه داشته است.
آنچه که ما به عنوان تحقیق و پژوهش می شناسیم موضوع جدیدی نیست. شاید واژه ها عوض شده باشد ولی محتوا همان است. مثلا کتاب مبسوط شیخ طوسي از آن جمله پژوهش های بی‌نظیر در تاریخ فقه است. ايشان اين كتاب را در پاسخ کسانی که ادعا می‌کردند شیعه فقه استدلالی ندارد نوشته است.
اما در مورد پژوهش یکی از مطالبی که باید به آن توجه کرد، بحث استحکام تحقیق است. برخی از این مجلات پژوهشی که در نمايشگاه آثار پژوهشي مشاهده شد و الحمدلله تعداشان هم زیاد شده است، استحکام تحقیقی ندارند. مجلات به لحاظ شكل و اسلوب در حد قابل توجهي قرار دارند ولي ما باید ضعف محتوايي آنها را جبران کنیم.
ممكن است دوستان جواب بدهند که اين شروع کار است؛ قبلا یک نشریه بوده ولی الان به ده نشریه ارتقا پیدا کرده.
ولی نه، باید گفت اگر اینگونه پیش برویم زمان به نفع ما نیست. دنیا از ما مطلب دیگر می خواهد. دانشگاهها از ما مطلب می خواهند. ما باید محتوای مجلات خود را ارتقا دهیم. ما بايد در عين اينكه كميت مجلات را گسترش مي دهيم، نگاهي هم به كيفيت آن داشته باشيم.
* بخشی از سخنرانی ایشان در نشست معاونین پژوهش استان تهران- تیرماه 90